اگر شخصی در خصوص امداد و مصدومان حادثه رانندگی،
پای صحبت مردم کوچه و بازار بنشیند متوجه خواهد شد که بیشتر آنها، دلیل
اصلی امتناع در یاری رساندن به دیگران را، مشکلاتی می دانند که در عمل و
نحوه برخورد ماموران قانون صورت می گیرد.
اگر شخصی در خصوص امداد و مصدومان حادثه رانندگی،
پای صحبت مردم کوچه و بازار بنشیند متوجه خواهد شد که بیشتر آنها، دلیل
اصلی امتناع در یاری رساندن به دیگران را، مشکلاتی می دانند که در عمل و
نحوه برخورد ماموران قانون پس از رساندن مصدوم توسط آنها به مراکز درمانی
صورت می گیرد، به ویژه هنگامی که عامل اصلی حادثه متواری شده یا اصولا کسی
به عنوان عامل وقوع حادثه، در صحنه وجود ندارد.
برابر یک وظیفه اخلاقی و انسانی با مشاهده افراد نیازمند خدمات فوری
پزشکی مانند حوادث رانندگی، باید همه آحاد جامعه به آنان احساس مسئولیت و
در اسرع وقت آنان را به مراکز درمانی منتقل کنند.
اما مشکلاتی که در عمل برای کمک کنندگان به مصدومان در کلانتری ها و
مراجع قضایی به وجود می آید موجب شده تا امروزه مردم به سادگی از کنار این
افراد بگذرند و هر یک با نگاهی مفهوم دار از انجام این وظیفه انسانی سرباز
زنند.
از نظر قانون هر شخص که دیگری را در معرض خطر جانی مشاهده کند و بتواند
با اقدام فوری خود یا کمک طلبیدن از دیگران یا اعلام فوری به مراجع یا
مقامات صالح از وقوع خطر یا تشدید نتیجه آن جلوگیری کند و بدون آنکه با این
اقدام خطری متوجه خود او یا دیگران شود، از انجام این امر انسانی خودداری
کند، مستوجب تعقیب و مجازات است.
به همین لحاظ نگهداری و بازداشت کسانی که مصدومین را به مراکز درمانی یا
نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و غیره منتقل می کنند ممنوع است، مگر
اینکه خود فرد یا مصدوم یا افراد دیگری او را مقصر معرفی کنند یا دلایلی
برای توجه اتهام به او وجود داشته باشد، لذا مأمورین انتظامی نمی توانند و
نباید متعرض کسانی که خود متهم نبوده و اشخاص آسیب دیده را به مراکز درمانی
رسانده، بشوند.
از طرف دیگر کسانی که به موجب قانون وظیفه دارند به اشخاص آسیب دیده کمک
کنند و از اقدام لازم و کمک به آنها خودداری کنند به مجازات حبس از 6 ماه
تا 3 سال محکوم خواهند شد.
چه مواردی از نظر قانون، فوریت پزشکی یا اورژانس محسوب می شود؟
مسمومیت ها، سوختگی ها، زایمان، صدمات ناشی از حوادث و سوانح وسایل
نقلیه، سکته های قلبی و مغزی، خونریزی و شوک، اختلالات تنفسی و تشنجات،
بیماری های عفونی و خطرناک، بیماری های نوزادانی که نیاز به تعویض خون
دارند از جمله موارد اورژانس محسوب می شود و کلیه بیمارستان ها اعم از
دولتی، و غیر دولتی در تمام اوقات شبانه، درمانگاه ها و سایر مؤسسات درمانی
در ساعات فعالیت طبق پروانه تأسیس که از وزارت بهداشت دریافت می کنند مکلف
به پذیرش بیمارانی که مشمول فوریت های پزشکی هستند، می باشند.
گاهی در تصادف های رانندگی مشاهده می شود که پس از تصادف راننده مقصر از صحنه فرار می کند، قانون در این خصوص چه می گوید؟
اگر مصدوم احتیاج به کمک فوری داشته و راننده با وجود امکان رساندن
مصدوم به مراکز درمانی و یا استمداد از مأمورین انتظامی از این کار خودداری
کند یا با هدف فرار از تعقیب، محل حادثه را ترک و مصدوم را رها کند به بیش
از دو سوم حداکثر مجازات مقرر در قانون برای آن عمل محکوم می شود و دادگاه
نمی تواند در مجازات او تخفیف قائل شود. حتی قانون به راننده این اجازه را
داده تا در صورت لزوم وسیله نقلیه را از صحنه حادثه حرکت دهد و مصدوم را
به بیمارستان برساند.
همچنین در این گونه موارد هر گاه راننده، مصدوم را به مراکز درمانی
برساند و یا ماموران را از حادثه آگاه کند از تخفیفات قانون نیز برخوردار
می شود و قاضی دادگاه مکلف است در مجازات او تخفیف قائل شود.
هر کس شخص یا اشخاصی را مشاهده کند که در معرض خطر جانی هستند، اعم از
اینکه ناشی از حادثه رانندگی یا حادثه دیگر باشد و بتواند با اقدام فوری
خود یا کمک طلبیدن از دیگران یا اعلام فوری به مراجع یا مقامات صلاحیت دار
از وقوع خطر یا تشدید نیتجه آن جلوگیری کند( بدون اینکه با این اقدام خطری
متوجه او یا دیگران شود) و با وجود استمداد یا دلالت اوضاع و احوال بر
ضرورت کمک از اقدام به این امر خودداری کند، به حبس تا یک سال یا جزای نقدی
تا 50 هزار ریال محکوم خواهد شد.
در مورد اشخاصی که بتوانند به اقتضای شغل خود به مصدوم و شخص در معرض
خطر کمک کنند ولی از این کار امتناع نمایند، میزان مجازات به حبس از سه ماه
تا دو سال یا جزای نقدی از 10 تا 100 هزار ریال تعیین می شود؛ مثل مربی
شنا یا غریق نجاتی که از کمک به شخص در حال غرق شدن در استخر خودداری کند.
وظیفه مراکز درمانی در مقابل حادثه دیدگان چیست؟
مسئولان مراکز درمانی اعم از دولتی یا خصوصی که از پذیرفتن شخص آسیب
دیده و اقدام به درمان او یا کمک های اولیه خودداری کنند، به حداکثر مجازات
های گفته شده محکوم خواهند شد. برابر قانون، دولت مکلف است در شهرها و راه
ها به تناسب احتیاج، مراکز درمانی فوری (اورژانس) و وسایل انقال مصدومین
به بیمارانی که نیاز به کمک فوری دارند ایجاد و فراهم کند. فوریت های پزشکی
به مواردی گفته می شود که بیمار باید به سرعت مورد رسیدگی و درمان قرار
گیرد؛ در غیر این صورت، خطرات جانی، نقص عضو، عوارض صعب العلاج یا غیر قابل
جبران متوجه بیمار می گردد.
وظیفه راننده در مقابل حادثه دیده چیست؟
هر گاه مصدوم احتیاج به کمک فوری داشته باشد و راننده با وجود امکان
رساندن او به مراکز درمانی یا استمداد از مامورین انتظامی از این کار
خودداری نماید یا به منظور فرار از تعقیب قانونی محل حادثه را ترک و مصدوم
را رها کند، به مجازات قانونی او اضافه خواهد شد و دادگاه نمی تواند برای
مجازات او تخفیفی قایل شود. برای مثال مجازات قتل غیر عمدی ناشی از تصادف،
شش ماه تا سه سال حبس است و اگر راننده پس از تصادف، مصدوم را رها کند و او
بمیرد، حداقل مجازات راننده دو سال و یک روز حبس می باشد که دادگاه نمی
تواند از این مقدار مجازات کمتری برای او در نظر بگیرد. البته باید توجه
داشت که برابر قانون، راننده در صورتی میتواند وسیله نقلیه را از صحنه
حادثه حرکت دهد که توسل به راه های دیگر برای کمک رساندن به مصدوم ممکن
نباشد.
هر گاه راننده مصدوم را به مراکز درمانی برساند یا مامورین را از واقعه
آگاه کند یا به هر نحوی موجبات معالجه، استراحت و تخفیف آلام مصدوم را
فراهم کند، دادگاه او را ا تخفیف مجازات بهره مند خواهد ساخت.
درپایان باید توجه داشت که بر طبق قانون، مامورین انتظامی نمی توانند
متعرض کسانی گردند که خودشان متهم نیستند بلکه اشخاص آسیب دیده را به مراجع
انتظامی یا مراکز درمانی می رسانند.